სიახლეები
კოსმოსური ტელესკოპის James Webb გუნდმა გამოაქვეყნა ნეპტუნის, მისი ზოგიერთი თანამგზავრისა და რგოლების სისტემის პირველი გამოსახულება. სურათზე ასევე მოხვდნენ შორეული გალაქტიკები და ირმის ნახტომის ვარსკვლავები.
11 ივლისს თეთრ სახლში გამართულ პრესკონფერენციაზე აშშ-ს პრეზიდენტმა ჯო ბაიდენმა წარმოადგინა James Webb კოსმოსური ინფრაწითელი ობსერვატორიის მიერ გადაღებული პირველი სრულფასოვანი სამეცნიერო სურათი. ბრიფინგი გადაიცემოდა Youtube-ზე. სურათზე ჩანს გალაქტიკების გროვა SMACS 0723, რომელიც წარმოადგენს შორეული გალაქტიკების მიერ სინათლის გრავიტაციული ლინზირების მაგალითს. ტელესკოპის პირველი დაკვირვებების დარჩენილი პროფესიონალური სურათები პირდაპირ ეთერში წარმოდგენილი იქნება 12 ივლისს, თბილისის დროით დაახლოებით 18:30 საათზე.
2022 წლის 21 მარტს, ჟურნალ Nature Communications გამოქვეყნებულ სტატიაში, კოპენჰაგენის უნივერსიტეტის ნილს ბორის ინსტიტუტის მკვლევარები გვთავაზობენ ტექნოლოგიას, რომელსაც შეუძლია მკვეთრად გაზარდო კვანტური მემბრანის კოჰერენტულობის დრო. ასი მილი-წამის კოჰერენტულობის დროის მქონე კვანტურ-მექანიკური სისტემები შეიძლება გამოყენებული იქნან კვანტურ კომპიუტერებში ინფორმაციის შესანახად და ქსელებში მისი შემდგომი განაწილებისთვის.
2022 წლის 10 ივნისს ჟურნალ Science Advances გამოქვეყნებულ სტატიაში სამხრეთ კალიფორნიის უნივერსიტეტის მეცნიერები ამტკიცებენ, რომ დედამიწის შიდა ბირთვის ბრუნვის სიჩქარე და მიმართულება ოსცილირებს, რამაც შეიძლება შეცვალოს აქამდე არსებული წარმოდგენა, რომ დედამიწის ზედაპირის მიმართ ის მუდმივი სიჩქარითა და მიმართულებით ბრუნავს.
2022 წლის 20 მაისს ჟურნალმა Astrophysical Journal Letters გამოაქვეყნა ასტრონომების საერთაშორისო ჯგუფის სტატია, რომ სამხრეთ აფრიკაში განთავსებული რადიო-ობსერვატორია MeerKAT-ის საშუალებით მათ მოახერხეს ყველაზე შორეული მეგამაზერის აღმოჩენა. მეცნიერების აზრით, კოსმოსური მეგამაზერების ფორმირება უკავშირდება გალაქტიკების შეჯახებებს.
2022 წლის 23 მაისს ჟურნალმა Geophysical Research: Planets გამოაქვეყნა ბრიტანელი, ამერიკელი და ესპანელი პლანეტოლოგების სტატია, რომლებიც Gemini North და სხვა ტელესკოპების მონაცემებზე დაყრდნობით ცდილობენ ახსნან თუ რატომ არიან მსგავსი პლანეტები, ურანი და ნეპტუნი, სხვადასხვა ფერის. მკვლევარებმა შექმნეს ორივე პლანეტის ატმოსფეროს აღმწერი ერთიანი მოდელი, რომელიც ცხადყოფს, რომ ურანის ნაკლებად დინამიურ ატმოსფეროში გროვდება ჭარბი ნისლი, რაც განაპირობებს მის უფრო ღია ტონალობას ნეპტუნთან შედარებით.
2022 წლის 25 მაისს ჟურნალმა Scince Advances გამოაქვეყნა პლანეტოლოგთა საერთაშორისო ჯგუფის სტატია, რომელიც ეძღვნება მარსის Jezero კრატერში წარმოშობილი ქარების თვისებებს. კვლევაში გაანალიზებულია NASA-ს როვერის Perseverance მიერ წითელ პლანეტაზე ფუნქციონირების პირველი 216 მარსული დღის განმავლობაში მიღებული მონაცემები.
2022 წლის 19 მაისს ჟურნალმა Astrobiology გამოაქვეყნა გამოყენებითი მოლეკულური ევოლუციის ფონდის მეცნიერების სტატია, საედაც ისინი აცხადებენ, რომ რიბონუკლეინის მჟავა, რომელიც სავარაუდოდ პირველი გენეტიკური მასალა იყო სიცოცხლისთვის, სპონტანურად წარმოიქმნება ბაზალტის ლავას მინებში. ასეთი მინები დედამიწაზე უხვად იყო 4.35 მილიარდი წლის წინ, ამჟამად კი ასეთი ასაკის ბაზალტები მარსზეა შემორჩენილი.
2022 წლის 2 ივნისს ჟურნალმა Nature Photonics გამოაქვეყნა შანხაის და დეიტონის უნივერსიტეტების მკვლევართა ჯგუფის სტატია, სადაც მოთხრობილია, რომ სარკეების, ლინზებისა და ლაზერების გამოყენებით, მათ მოახერხეს ტოროიდული ფორმის სინათლის გრიგალების გენერირება.
19 მაისს ჟურნალ Nature-ში გამოქვეყნებულ ორ სტატიაში, მეცნიერების საერთაშორისო ჯგუფები ვარაუდობენ, რომ ჯუჯა გალაქტიკების ე. წ. „ტყვიის კლასსტერი“, შესაძლოა ერთი მძლავრი კოსმოსური კატაკლიზმის შედეგად ჩამოყალიბებულიყო. მკვლევარები აზრით, დაახლოებით 8 მილიარდი წლის წინ ორი ჯუჯა გალაქტიკა ერთმანეთს შეეჯახა, რამაც გამოიწვია გალაქტიკებში არსებული აირის დაშლა და მრავალი ახალი ჯუჯა გალაქტიკის ჩამოყალიბება, რომლებიც თითქმის არ შეიცავს ფარულ მატერიას. თუ ეს ჰიპოთეზა სწორია, ის შეიძლება დაგვეხმაროს ამოვხსნათ მცირე რაოდენობის ფარული მატერიის შემცველი გალაქტიკების არსებობის საიდუმლოება და გამოავლინოს ახალი დეტალები ფარული მატერიის ბუნების შესახებ.