ამერიკელმა და ფინელმა მეცნიერებმა კვანტურ აირში პირველად მოახერხეს სამ-განზომილებიანი სკირმიონების მიღება, რომლებიც თეორიულად ნაწინასწარმეტყველები იყო დაახლოებით 40 წლის წინ, მაგრამ მხოლოდ ახლა მოხერხდა მათი ექსპერიმენტული დაკვირვება.

მეცნიერებმა ძალიან გაიშვიათებული და ცივი კვანტური გაზი გადაიყვანეს ე. წ. ბოზე-აინშტაინის კონდენსატში, სადაც ყველა ატომი არის ძირითად მდგომარეობაში და მთლიანი გაზი იქცევა როგორც ერთიანი დიდი ატომი. შემდეგ გარე მაგნიტური ველით ატომების სპინების მოწესრიგებით მოხერხდა აირის ატომების სპინური კვანძების მიღება, რომლებსაც სკირმიონებს უწოდებენ. სკირმიონების კვანძური სტრუქტურა წარმოდგება შეკრული წირებით, რომლებზეც სპინები მოწესრიგებულია წირის ცენტრის მიმართ. ასეთ კვანძები იქცევიან როგორც დამოუკიდებელი ობიექტები, შეუძლიათ იმოძრაონ აირში მაგრამ ვერ შეერთდებიან ერთმანეთთან. ობიექტებს გააჩნიათ საკმაოდ საინტერესო მაგნიტური თვისებები: ისინი გვანან ზღარბებს, რომელთა „ნემსებს“ გადააქვთ დადებითი მუხტი, ხოლო უშუალოდ „ტანს“ - უარყოფითი. ამის გამო „კვანტური ზღარბი“ გამოირჩევა მაღალი სტაბილურობით

აღმოჩნდა, რომ სკირმიონულ ტოპოლოგიურ კვანძებს აქვთ სფერული ელვის ბევრი თვისება და შესაძლოა ახსნას თუ რატომ არსებობენ ჩვეულებრივ ელვასთან შედარებით ბევრად დიდი დროის განმავლობაში. სფერული ელვა არის ენერგიის მანათობელი სფერო, რომელიც შეიძლება გაჩნდეს ელ-ჭექის დროს ჩვეულებრივ ელვასთან ერთად. თუმცა ეს საკმაოდ იშვიათი მოვლენაა, რომელზეც ცნობები ჩვენამდე ძველი დროიდანაც მოაღწია. თვითმხილველების თქმით, სფერულ ელვას შეუძლია ნივთიერებაში გავლა, ჰაერში „ცურვა“ და მას ძალზე არაპროგნოზირებადი ტრაექტორია ახასიათებს.

დამატებით ექსპერიმენტებია საჭირო რათა დადგინდეს შესაძლებელია თუ არა ახალი მეთოდით ნამდვილი სფერული ელვის შექმნა ლაბორატორიაში. მომავალ კვლევებს ასევე შეუძლიათ გვაჩვენონ, თუ როგორ მივიღოთ უფრო სტაბილური პლაზმური სფერო მომავლის ბირთვულ რეაქტორებში.

წყაროები:

https://www.scien...144835.htm
https://www.popme...nye-kadry/