შესვლა
მომხმარებლები
სტუმრები: 2

წევრები: 0

რეგისტრირებულები: 291
ბოლო წევრი: gigijgarkava

მომავალი ღონისძიებები

ღონისძიება არაა დაგეგმილი.


სტატიების ეირარქია
პულსარები

1967 წელს, კემბრიჯის ობსერვატორიაში ვარსკვალვლავებზე დაკვირვებისას მეცნიერები წააწყდნენ უჩვეულო ვარსკვლავის მსგავს ობიექტს, რომელიც ასხივებდა რადიო ტალღებს. კოსმოსში რადიო ტალღების წყაროების არსებობის შესახებ მანამდეც იყო ცნობილი, მაგრამ უჩვეულო ის იყო, რომ ეს ობიექტები ასხივებდნენ რადიო ტალღების ხშირ მოკლე იმპულსებს (ერთი პულსი წამში). თავდაპირველად მიიჩნიეს, რომ სიგნალი მოდიოდი ხელოვნური თანამგზავრიდან, მაგრამ ეს მოსაზრება მალევე უარყვეს. მოგვინებით კიდევ რამოდენიმე ასეთივე ობიექტი აღმოაჩინეს და მათ პულსარები დაარქვეს. პულსარები რომლებიც სინათლესაც ასხივებენ აღმოაჩინეს თითქმის ყველა ტალღის სიგრძისთვის, ზოგიერთი მათგანი ხილული სინათლის სპექტრშიც.

ითვლება, რომ პულსარი არის სწრაფად მბრუნავი ნეიტრონული ვარსკვლავი. ნეიტრონული ვარსკვავი არის მკვდარი ვარსკვლავის ძალიან კომპაქტური ბირთვი, რომელიც დარჩა ვარსკვლავის აფეთქების შემდეგ. ნეიტრონულ ვარსკვლავები გამოირჩევიან ძალიან ძლიერი მაგნიტური ველით, რომელიც ტრილიონჯერ აჭარბებს დედამიწისას. ეს ველი იწვევს ძლიერი რადიო ტალღების და რადიოაქტიური ნაწილაკების გამოსხივებას ნეიტრონული ვარსკვლავის ჩრდილოეთი და სამხრეთი პოლუსებიდან. მაგნიტური ველი ბრუნავს ნეიტრონულ ვარსკვლავთან ერთად და შედეგად იქმნება ელქტრული ველიც, რომელიც იწვევს ვარსკვლავის ზედაპირზე პროტონების და ელექტრონების აჩქარებას და ქმნის ელექტრომაგნიტურ გამოსხივებას. ეს გამოსხივება შეიძლება შეიცავდეს ხილულ სინათლესაც. თუ ნეიტრონული ვარსკვლავის პოლუსები დედამიწისკენ იქნება მიმართული, ჩვენ დავაკვირედებით რადიო ტალღებს ყოველთვის, როცა ერთი-ერთი პოლუსი მოხვდება ჩვენს ხედვის არეში. ეს ეფექტი შუქურას ყოფაქცევას მოგვაგონებს. როდესაც შუქურას სუნათლის ამრეკლი ბრუნავს, გამოსხივებული სინათლე უძრავი დამკვირველბლისთვის ციმციმებს. მსგავსადვე, პულსარი ჩვენთვის „ციმციმებს“, როდესაც მისი პოლუსები ბრუნავენ ჩვენს მიმართ. სხვადასხვა პულსარები სხვადასხვა სიხშირით პულსირებენ იმის მიხედვით, თუ როგორია ნეიტრონული ვარსკვლავის ზომა და მასა. ყველაზე სწრაფი პულსარები წამში ასრულებენ 100 ბრუნვას.

პულსარი წარმოიქმნება მასიური ვარსკვლავის კოლაფსის შედაგად, როდესაც ვარსკვლავი ამოუწურავს საკუთარ ბირთვულ საწვავს. ბირთვული რეაქციებით გამოწვეული წნევა ვეღარ აბალანსებს გრავიტაციის ძალას, რომელიც კუმშავს ვარსკვლავს ცენტრისკენ. შედეგად იქმნება ობიექტი, რომელიც შედგება ძალიან მჭიდროდ ჩალაგებული ნეიტრონებისაგან. იმისათვის, რომ წარმოიქმნას ნეიტრონული ვარკვლავი საჭიროა, რომ კოლაფსის შედეგად მიღებული ობიექტის მასა მეტი იყოს 1.4 მზის მასაზე. როდესაც ვარსკვლავი იწყებს კოლაფსს, იგი უფრო და უფრო სწრაფად ბრუნავს კუთხური მომენტის შენახვის შედაგად. ეს მოგვაგონებს სიტუაცია, როცა მოციგურავეს ხელები ახლოს მოაქვს, რათა უფრო სწრაფად იბრუნოს. კოლაფსის დასრულების შედაგად ვიღებთ სწრაფად მბრუნავ „ბირთვს“, რომელიც წარმოადგენს რკინის გარსის შიგნით ჩაჭირხნულ ნეიტრონებს. ნეიტრონული ვარსკვლავის დიმაეტრი არის დაახლებით 30 კილომეტრი, მიუხედავად იმისა, რომ ის შეიცავს თავდაპირველი ვარსკვლავის მასის უმეტეს ნაწილს. ნეიტრონული ვარსკვლავი ისეთი მკვირივია, რომ მისი მატერიის შაქრის ნატეხის ტოლი ნამტრევის წონა დედამიწაზე 100 მილიონი კილოგრამი იქნება.

პულსარების საშუალებით დრო შესაძლებელია გაიზომოს უფრო ზუსტად ვიდრე ატომურ საათებში, რომლებიც დღესდღეობით ყველაზე ზუსტები არიან. მეცნიერები ცდილობენ გამოიყენონ პულსარები გრავიტაციული ტალღების აღმოსაჩენად. მეთოდის არსი იმაში მდგომარეობს, რომ მილიწამების ბრუნვის პერიოდის მქონე პულასრებს განიხილავენ როგორც გალაქტიკური საათების სისტემად და ცდილობენ დააფიქსირონ გრავიტაციული ტალღის მიერ გამოწვეულ სფეციფიკური ტიპის შეშფოთება.

კომენტარები
კომენტარი არაა დამატებული.
დაწერეთ კომენტარი
კომენტარის დასამატებლად გთხოვთ დარეგისტრირდეთ.
შეფასებებიბი
რეიტინგი მხოლოდ წევრებისათვისაა ხელმისაწვდომი.

Please login or register შეფასება.

შეფასებები არაა გამოგზავნილი.