New Horizons-ის მიერ გადმოცემულ პლუტონის ზედაპირის ცნობილ ფოტოებზე ჩანს უცნაური ფორმის სტრუქტურები. Nature-ში დაბეჭდილ ორ ახალ სტატიაში მეცნიერები ირწმუნებიან, რომ მათ შეუძლიათ ახსნან მათი წარმოქმის მიზეზები. მათი აზრით სურათზე ნაჩვენები ზედაპირი უნდა იყოს გამოწვეული აზოტის ყინულის ფენის შიგნით მომხდარი კონვექციით.

პლუტონი სითბოს რადიაქტიური ბირთვიდან იღებს. პლუტონის ზედაპირზე არსებული ძალიან დაბალი ტემპერატურის მიუხედავად აზოტი მაინც ინარჩუნებს თხევად ფორმას. როგორც წყლის შემთხვევაში, როდესაც ცივი მასა ინაცვლეს ჭურჭლის ქვედა ფენებში და თბილი პირიქით, პლუტონზეც უნდა ხდებოდეს კონვექცია - შედარებით თბილი აზოტის ყინულის ფენა ამოდის ზედაპირზე, ხოლო ცივი ჩადის ქვემოთ. შეფასებების თანახმად ერთეული ფართობის 'ამოტრიალება' 2 სმ/წელიწადი სიჩქარით უნდა ხდებოდეს. მთლიანი ზედაპირის ამოსატრიალებლად კი 500 000 წელია საჭირო. ეს პერიოდი ასტრონომიული მასშტაბებით პლანეტისთვის არც თუ ისე დიდია და ამ კონვექციის პროცესს ''სწრაფი ამოტივტივება'' ეწოდება. მეცნიერების აზრით სწორედ ეს პროცესი შეიძლება იყოს პასუხი კითხვაზე, თუ რატომ არ ჩანს კრატერები პლუტონის ყინულის ზედაპირზე, მითუმეტეს როდესაც ესეთ ხანდაზმულ პლანეტასთან გვაქს საქმე.

წყარო: http://www.popsci...amp;dom=fb